pc

MMMMMMMMMMM

ΣΤΕΙΛΤΕ ΣΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΧΡΟΝΟ ΣΤΟ CHAT ΤΟΥ RadioSkyfox.com ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ-ΣΧΟΛΙΟ ΣΑΣ !

Β

ΓΙΑ ΤΗΝ WEBTV 
ΑΠΕΝΕΡΓΟΠΟΙΕΙΣΤΕ ΠΡΩΤΑ ΤΟ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ

Loading...

ΕΑΝ ΔΕΝ ΕΚΠΕΜΠΕΙ ΠΑΤΕΙΣΤΕ ΕΔΩ RESTART
ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ...
 

Φ

Σάββατο 28 Οκτωβρίου 2017

(1) ΕΔΩ ΕΙΠΩΘΗΚΕ ΤΟ "ΟΧΙ" (2) ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΥΠΟΥ



Ανακοίνωσις του Πρωθυπουργού Ι. Μεταξά προς τους ιδιοκτήτας και
αρχισυντάκτας του Αθηναϊκού Τύπου εις το Γενικόν Στρατηγείον (ξενοδοχείον "Μεγάλη Βρεταννία) εις τας 30 Οκτωβρίου 1940

("Ο Ελληνικός Στρατός κατά τον Δεύτερον Παγκόσμιον Πόλεμον - Ο Ελληνοϊταλικός Πόλεμος 1940-41 - Η Ιταλική εισβολή 28/10/1940 μέχρι





Ανακοίνωσις του Πρωθυπουργού Ι. Μεταξά προς τους ιδιοκτήτας και
αρχισυντάκτας του Αθηναϊκού Τύπου εις το Γενικόν Στρατηγείον (ξενοδοχείον "Μεγάλη Βρεταννία) εις τας 30 Οκτωβρίου 1940

("Ο Ελληνικός Στρατός κατά τον Δεύτερον Παγκόσμιον Πόλεμον - Ο Ελληνοϊταλικός Πόλεμος 1940-41 - Η Ιταλική εισβολή 28/10/1940 μέχρι 13/11/1940", έκδοσις ΓΕΣ/ Διεύθυνσις Ιστορίας Στρατού, 1960.
Η εισαγωγή και οι σημειώσεις του Γιάννη Λ. Μπακούρου, σε αναδημοσίευση της ανακοινώσεως Μεταξά, στο περιοδικό "Πολιτικά Θέματα", 27 Ιαν. 1995, "Κείμενα Ελλήνων".)


Εισαγωγή
    Τετάρτη, 30 Οκτωβρίου 1940. Τρίτη μέρα του πολέμου. Τα στρατεύματά μας δεν έχουν περάσει ακόμη στην αντεπίθεση. Οι Ιταλοί διατηρούν την πρωτοβουλία. Στον παραλιακό τομέα και στην Πίνδο προχωρούν. Μόνο στο κέντρο, στην γραμμή Καλαμάς-Καλπάκι έχουν αναχαιτισθεί.
Στην Αθήνα, ο πρωθυπουργός Ι. Μεταξάς καλεί, στο Γενικό Στρατηγείο (στο ξενοδοχείο "Μεγάλη Βρεταννία") τους εκδότες και αρχισυντάκτες των εφημερίδων και "κεκλεισμένων των θυρών" τους ενημερώνει για το πώς φτάσαμε σε πολεμική αναμέτρηση με την φασιστική Ιταλία.

    Ο διοπτροφόρος πρεσβύτης, που το παρουσιαστικό του δεν έχει τίποτε το επιβλητικό, δεν είναι εκείνη την κρίσιμη ώρα, ο δικτάτωρ του "αποφασίζομεν και διατάσσομεν". Είναι ο ηγέτης μιας μικρής χώρας που έχει αποδυθεί σε αγώνα υπάρξεως. Ο ηγέτης ενός λαού που διεξάγει αγώνα υπέρ βωμών και εστιών. Ο ηγέτης που, εδώ και τρεις μέρες, σηκώνει στους ώμους του το συντριπτικό βάρος μιας ιστορικής αποφάσεως και μιας ευθύνης τρομακτικής.

    Τα άγρια χαράματα της Δευτέρας 28 Οκτωβρίου, η Ιστορία χτύπησε την πόρτα του μικροαστικού σπιτιού του. Τον βρήκε μόνον. Κατάμονο. Ούτε ένας επιτελής κοντά του. Ούτε ένας υπασπιστής δίπλα του. Ενώπιος ενωπίω! Η Ιστορία αναμένει επιτακτικά μια απάντηση. Θα την δώσει αυτός. Χωρίς να ζητήσει κάποιων άλλων τις γνώμες, τις σκέψεις, τις συμβουλές. Συγκλονιστικό το ραντεβού με την Ιστορία. Λιγόλεπτη καταλυτική δοκιμασία. Το πνεύμα συντρίβει την ύλη. Η ψυχή ορθώνεται πανίσχυρη, απαλλαγμένη από αδυναμίες, δισταγμούς και αμφιβολίες. Λυτρωμένη από μνησικακίες, πάθη και μικροψυχίες.

    Όταν ο Μεταξάς θα προφέρει το ΟΧΙ θα είναι πλέον ένας άνθρωπος ανανεωμένος. Αψεγάδιαστος. Περήφανος. Μεγάλος. Αποφασισμένος για όλα. Επιβλητικός. Έτσι θα παρουσιαστεί μπροστά στους εκπροσώπους του Τύπου.

Σαν να προαισθάνεται ότι το τέλος της ζωής του πλησιάζει, εμπιστεύεται στους δημοσιογράφους τις πιο ενδόμυχες σκέψεις του. Τις "εξομολογήσεις του".

    Δεν πρόκειται για μια ψυχρή "ενημέρωση Τύπου". Το τονίζει ο ίδιος. Δεν θέλει μόνο την πένα τους. Θέλει και την ψυχή τους.

    Το κλίμα έχει αλλάξει. Μέσα σε λίγες ώρες, το πρωινό της πρώτης μέρας του πολέμου, συντελείται μια δραματική μεταβολή στο καθολικό υποσυνείδητο του λαού μας. Μια αλλαγή στην στάση του απέναντι στον πρωθυπουργό. Η απειλή από τον άνανδρο επιδρομέα θα συσπειρώσει όλους τους Έλληνες στο πλευρό του Μεταξά. Του Μεταξά που θα επηρεασθεί και αυτός από την αλλαγή του κλίματος. Τις κρίσιμες εκείνες στιγμές λαός και κυβερνήτης ξεχνούν το παρελθόν.

    Ο μέχρι χθες δικτάτωρ περιβάλλεται την αίγλη του ηγέτη. Είναι ο αρχηγός. Ο οδηγός. Αυτός θα διευθύνει τον αγώνα. Εμπνεόμενος από τον ηρωισμό του λαού μας θα τον οδηγήσει στις υψηλότερες κορυφές των ιστορικών πεπρωμένων του. Ο δρόμος θα είναι τραχύς. Η πορεία δύσκολη. Το ξέρει. Και θέλει να επανασυνδεθεί με τον λαό. Να του μιλήσει. Να τον βεβαιώσει ότι με την ένταξη στο στρατόπεδο των Δυτικών Δημοκρατιών, εγκαταλείπεται η ιδεολογική συγγένεια του καθεστώτος με τις δυνάμεις του Άξονος. Οι άνθρωποι του Αθηναϊκού Τύπου θα μεταφέρουν τις σκέψεις του στον λαό.

    Η ομιλία του είναι σύντομη. Εξηγεί τις προσπάθειες που κατέβαλε για να "προφυλάξει τον τόπο". Να τον κρατήσει μακριά από την πολεμική σύγκρουση και την αιματοχυσία. Τονίζει ότι η πολιτική της αυστηράς ουδετερότητας ήταν αναγκαία και την ακολούθησε πιστά.

    Αναφέρει τα τραγικά για το Έθνος και τον Ελληνισμό αποτελέσματα που θα είχε μια εκούσια προσχώρηση της χώρας στο στρατόπεδο του Άξονος.

    Με την πικρή πείρα, από τον Εθνικό Διχασμό του 1915-22, τονίζει ότι μεγαλύτερος κίνδυνος για τη χώρα -χειρότερος και από ενδεχόμενη πρόσκαιρη υποδούλωσή της- είναι η διαίρεσή της. (Διαίρεση την οποίαν, δυστυχώς, δεν θα αποφύγει ο τόπος κατά την διάρκεια της ματωμένης οκταετίας 1942-49.)

    Καταθέτει την πεποίθησή του ότι οι Γερμανοί, τελικώς, θα ηττηθούν.

    Αναλαμβάνει την ευθύνην διά την "εξόχως σοβαράν απόφασιν" να μην κηρύξει πρόωρα επιστράτευση, παρά τις επανειλημμένες εισηγήσεις του Γενικού Επιτελείου.

    Οραματίζεται την ικανοποίηση των εθνικών μας διεκδικήσεων, μεταπολεμικώς, και τελειώνει με την βεβαιότητα ότι "...η Ελλάς θα υποφέρει... (αλλά) τελικώς θα εξέλθει όχι μόνον ένδοξος αλλά και μεγαλύτερη...".

22 Ιανουαρίου 1995

Γιάννης Λ. Μπακούρος


Η ανακοίνωσις του Ι. Μεταξά
    Κύριοι,
Έχω λογοκρισίαν [1] και ημπορώ να σας υποχρεώσω να γράφετε μόνον ό,τι θέλω. Aυτήν την ώραν όμως δεν θέλω μόνον την πέννα σας. Θέλω και την ψυχήν σας. Γι' αυτό σας εκάλεσα σήμερα για να σας μιλήσω με χαρτιά ανοιχτά. Θα σας ειπώ τα πάντα. Θα σας ειπώ ακόμη και τα μεγάλα μου πολιτικά μυστικά. Θέλω vα ξέρετε και σεις όλα τα σχετικά με την εθνικήν μας περιπέτεια ώστε να γράφετε, όχι συμμορφούμενοι προς τας οδηγίας μου, αλλά εμπνεόμενοι εις την προσωπική σας πίστιν από την γνώσιν των πραγμάτων.

    Σας απαγορεύω να ανακοινώσητε σχετικά το παραμικρόν σ' οποιονδήποτε. Απολύτως και γιά οιονδήποτε λόγον. Κάθε παράβασις αυτής της εντολής μου θα έχη δια τον υπεύθυνον -και να είσθε βέβαιοι ότι θα ευρεθή ο υπεύθυνος- τας συνεπείας τας οποίας πρέπει να έχη σε πόλεμο ζωής ή θανάτου του Έθνους η προδοσία ενός μεγάλου μυστικού, έστω και αυτό αν έγινε από αφέλεια, χωρίς την παραμικρή κακή πρόθεσι. Φυσικά έχω τον λόγον σας...

    Mη νομίσητε ότι η απόφασις του ΟΧΙ πάρθηκε έτσι, σε μια στιγμή. Μην φαντασθήτε ότι εμπήκαμε στον πόλεμο αιφνιδιαστικά. Ή ότι δεν έγινε παν ό,τι επετρέπετο και μπορούσε να γίνει δια να τον αποφύγωμε.

    Από την εποχήν της καταλήψεως της Αλβανίας το Πάσχα πέρυσι το πράγμα άρχισε να φαίνεται. Από τον περασμένο Μάιο είπα καθαρά στον κ. Γκράτσι [2] ότι αν προσεβαλλόμεθα εις τα εθνικά κυριαρχικά μας δικαιώματα, θα ανθιστάμεθα αντί πάσης θυσίας και δι' όλων των μέσων. Συγχρόνως όμως μου ήρχοντο από την Ρώμην, από την Βουδαπέστην, από τα Τίρανα, από παντού πληροφορίαι αντίθετοι [3].

    Εις τας 15 Αυγούστου έγινεν ο τορπιλλισμός της ΕΛΛΗΣ. Γνωρίζετε ότι από την πρώτην στιγμήν διεπιστώθη ότι το έγκλημα ήτο Ιταλικόν. Εν τούτοις δεν επετρέψαμεν να γνωσθή ότι είχομεν και τας υλικάς πλέον αποδείξεις περί της εθνικότητος του εγκληματίου [4]. Συγχρόνως όμως διέταξα τα αντιτορπιλικά τα οποία συνώδευον τα πλοία που μετέφερον τους προσκηνητάς από την Τήνον μετά το έγκλημα, άν προσβληθούν από αεροπλάνα ή οπωσδήποτε άλλως να κάμουν αμέσως χρήσιν των όπλων των.

    Θα σας αποκαλύψω τώρα, ότι τότε διέταξα να βολιδοσκοπηθή καταλλήλως το Βερολίνον. Μου διεμηνύθη εκ μέρους τον Χίτλερ, η σύστασις να αποφύγω οιονδήποτε μέτρον δυνάμενον να θεωρηθή από την Ιταλίαν πρόκλησις. Έκαμα το πάν δια να μη μπορούν οι Ιταλοί να εμφανισθούν ως δυνάμενοι να έχουν όχι αφορμάς ευλόγους, αλλ' ούτε ευλογοφανές παράπονον εκ μέρους μας, αν και από την πρώτην στιγμήν αντελήφθην τι πράγματι εσήμαινεν η όλως αόριστος σύστασις του Βερολίνου. Σεις καλύτερον παντος άλλου γνωρίζετε ότι έκαμα το πάν δια να μη δώσωμεν αφορμήν εμφανίσεως της Ιταλίας ως δυναμένης να έχη ευλογοφανείς καν αφορμάς αιτιάσεων. Λόγω του επαγγέλματός σας έχετε παρακολουθήσει εις όλες τις λεπτομέρειες την ιστορίαν των ατελειώτων ιταλικών προκλήσεων δημοσιογραφικών και άλλων, αλλά και την χριστιανικήν υπομονήν την οποίαν ετηρίσαμεν, προσποιούμενοι ότι δεν τις καταλαβαίνουμε, περιοριζόμενοι μόνον σε δημοσιογραφικάς ανασκευάς των ιταλικών εναντίον μας κατηγοριών [5].

    Ομολογώ ότι εμπρός εις την φοβεράν ευθύνην της αναμίξεως της Ελλάδος εις τέτοιον μάλιστα πόλεμον, έκρινα πώς καθήκον μου ήτο να δω εάν θα ήτο δυνατόν να προφυλάξω τοv τόπον από αυτόν έστω και δια παντός τρόπου, ο οποίος όμως θα συμβιβάζετο με τα γενικώτερα συμφέροντα του Έθνους. Εις σχετικάς βολιδοσκοπήσεις προς την κατευθυνσιν τον Άξονος μου έδόθη να εννοήσω σαφώς ότι μόνη λύσις θα μπορουσε να είναι μία εκουσία προσχώρησιν της Ελλάδος εις την "Νέαν Τάξιν" [6]. Προσχώρησις που θα εγένετο όλως ευχαρίστως δεκτή από τον Χίτλερ "ως εραστήν του Ελληνικού πνεύματος".

    Συγχρόνως όμως μου εδόθη να εννοήσω ότι η ένταξις εις την Νέαν Τάξιν προϋποθέτει προκαταρκτικήν άρσιν όλων των παλαιών διαφορών με τους γείτονάς μας, και ναι μεν αυτό θα συνεπήγετο φυσικά θυσίας τινάς δια την Ελλάδα, αλλά αι θυσίαι θα έπρεπε να θεωρηθούν απολύτως "ασήμαντοι" εμπρός εις τα "οικονομικά και άλλα πλεονεκτήματα" τα οποία θα είχεν δια την Ελλάδα ή Νέα Τάξις εις την Ευρώπην και εις την Βαλκανικήν. Φυσικά με πάσαν περίσκεψιν και ανεπισήμως επεδίωξα δι' όλων των μέσων να κατατοπισθώ συγκεκριμένως ποίαι θα ήσαν αι θυσίαι αυταί, με τας οποίας η Ελλάς θα έπρεπε να πληρώση την ατίμωσιν της εξ ιδίας θελήσεως προσφοράς της να υπαχθή υπό την Νέαν Τάξιν.

    Με καταφανή προσπάθειαν αποφυγής σαφούς καθορισμού μου εδόθη να καταλάβω ότι η προς τους Έλληνας στοργή του Χίτλερ ήτο οι εγγυήσεις oτι αι θυσίαι αυταί θα περιορίζοντο "εις το ελάχιστον δυνατόν". Όταν επέμεινα να κατατοπισθώ, πόσον επί τέλους θα μπορουσε να είναι αύτο το έλάχιστον τελικώς, μάς εδόθη να καταλάβωμεν ότι τούτο συνίστατο εις μερικάς ικανοποιήσεις προς την Ιταλίαν δυτικώς μέχρι Πρεβέζης, ίσως και προς την Βουλγαρίαν ανατολικώς μέχρι Δεδεαγάτς [7].

    Δηλαδή θα έπρεπε δια να αποφύγωμεν τov πόλεμον, να γίνωμεν εθελονταί δούλοι και να πληρώσωμεν αυτήν την τιμήν... με το άπλωμα του δεξιού χεριού της Ελλάδος προς ακρωτηριασμόν από την Ιταλίαν και του αριστερού προς ακρωτηριασμόν από την Βουλγαρίαν. Φυσικά δεν ήτo δύσκολον να προβλέψη κανείς ότι εις μίαν τοιαύτην περίπτωσιν οι Άγγλοι θα έκοβαν και αυτοί τα πόδια της Ελλάδος. Και με το δίκαιόν των.

    Κυρίαρχοι πάντοτε της θαλάσσης δεν θα παρέλειπον, υπερασπίζοντες πλέον τον εαυτόν των, έπειτα από μίαν τοιαύτην αυτοδούλωσιν της Ελλάδος εις τους εχθρούς των να καταλάβουν την Κρήτην και τας άλλας νήσους μας τουλάχιστον. Το συμπέρασμα αυτό δεν προέκυψεν μόνον από την πλέον απλήν λογικήν, άλλά και από ασφαλείς και βεβαίας πληροφορίας εξ Αιγύπτου, καθ' ας ειχεν ήδη προμελετηθή και αντιμετωπισθή ή ενέργεια που θα έπρεπε να γίνη ως φυσικόν επακόλουθον πάσης τυχόv εκουσίας ή ακουσίας συνεργασίας της Ελλάδος με τον Άξονα, εις τας ελληνικάς νήσους και προς παρεμπόδισιν εν περιπτώσει της δυνατότητος δια τόν Άξονα να τας χρησιμοποιήση. 

    Δεν δύναμαι αφ' ετέρου να μη παραδεχθώ ότι εις μίαν τοιαύτην περίπτωσιν το δίκαιον δεν θα ευρίσκετο με το μέρος της Κυβερνήσεως των Αθηνών και να μην αναγνωρίσω, ότι όταν ένας λαός, όπως ο αγγλικός, αμύνεται δια την ζωήν του, θα ήτο πλήρως δικαιολογημένος να κάνη τα ανωτέρω. Αλλά τότε ο Ελληνικός λαός δικαίως θα ετάσσετο εναντίον της κυβερνήσεως η οποία δια vα τον προφυλάξη από τον πόλεμον θα τον κατεδίκαζε εις εθελουσίαν υποδούλωσιν μετ' εθνικού ακρωτηριασμού. Αυτή η δήθεν προφύλαξις θα ήτο δια την τύχην της εις το μέλλον Ελληνικής φυλής, πλέον ολεθρία και από τας χοιροτέρας έστω συνεπείας οποιουδήποτε πολέμου. Το δίκαιον λοιπόν, δεν θα ήτο με το μέρος της Κυβερνήσεως των Αθηνών, εάν η τελευταία ενήργει κατά τας υποδείξεις του Βερολίνου που ανέφερα. Το δίκαιον θα ήτο με το μέρος του Ελληνικού Λαού, ο οποίος θα κατεδίκαζεν αυτήν, και των Άγγλων οι οποίοι υπερασπίζοντες την ύπαρξίν των επίσης δικαίως θα ελάμβανον τα μέτρα που εφέροντο έχοντες μελετήσει, εισακούοντες άλλωστε τας δικαίας αιτιάσεις των Ελλήνων, οίαι θα προέκυπτον εν καιρώ εάν εδίδετο ή εύλογος αυτή αφορμή.

    Θα εδημιουργούντο έτσι όχι δύο, όπως το 1916, άλλά τρείς αυτήν την φοράν Ελλάδες [8].

    Η πρώτη θα ήτο η επίσημος των Αθηνών η οποία είχεν φθάσει εις την πόρωσιν και το κατάντημα δια να αποφύγη τον πόλεμον να δεχθή να γίνη εθελοντής δούλος, πληρώνουσα μάλιστα την τιμήν αυτήν και με την συγκατάθεσίν της να αυτοακρωτηριασθή τραγικώτατα, παραδίδουσα εις την δουλείαν πληθυσμούς αμιγώς Ελληνικούς και μάλιστα δύναμαι να είπω τους Ελληνικωτέρους των Ελληνικών τοιούτους. Δευτέρα θα ήτο η πραγματική Ελλάς. Δηλαδή η παμψηφία της κοινής γνώμης του Έθνους, το οποίον ποτέ δεν θα απεδέχετο την εκουσίαν του υποδούλωσιν πληρωνομένην μάλιστα με εθνικόν ακρωτηριασμόν αφόρητον και ισοδυναμούσαν με οριστικήν ατίμωσιν και μελλοντικήν βεβαίαν εκμηδένισιν του Ελληνισμού ως εννοίας και οντότητος, εκμηδένισιν πρώτον ηθικήν και δεύτερον εν συνεχεία της ηθικής και υλικήν.

    Tο Έθνος ουδέποτε θα συνεχώρει εις τόν Βασιλέα και την Εθνικήν Κυβέρνησιν της 4ης Αυγούστου, τοιαύτην πολιτικήν.

    Τρίτη τέλος θα προέκυπτε μία ακόμη Ελλάς, η Ελλάς την οποίαν δεν θα παρέλειπον να δημιουργήσουν, φυσικά με την επίκλησιν του δημοκρατισμού, οι δημοκρατικοί Έλληνες υπό την κάλυψιν του βρετανικού Στόλου εις τα νήσους, Κρήτην και εις τας άλλας. Η τρίτη αυτή Ελλάς, η "Δημοκρατική" θα είχε με το μέρος της όχι μόνον την πρόθυμον υποστήριξιν της Αγγλίας εις την οποίαν θα έδιδε το δικαίωμα να καλύψη τας νήσους μας, καλυπτομένη και η ιδία εις την Βόρειον Αφρικήν, αλλά θα είχε με το μέρος της και το Εθνικόν δίκαιον. Η ηθική της δύναμις λοιπόν θα απερρόφα μοιραίως την επίσημον Ελλάδα, διότι θα διέθετεν η τρίτη αυτή Ελλάς, την ανεπιφύλακτον έγκρισιν και ενίσχυσιν της ανεπισήμου, της "δευτέρας" Ελλάδος, της Εθνικής δημοσίας γνώμης εν τη παμψηφία της.

    Έζησα κύριοι την περίοδον του Εθνικού Διχασμού που εδημιουργήθη το 1916 όταν από την κατάστασιν εκείνην προέκυψαν δύο Ελλάδες, η των Αθηνών και της Θεσσαλονίκης. Τον κίνδυνον από μίαν νέαν διαίρεσιν της Ελλάδος προκύπτουσαν συνεπεία του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου, όπως η διαίρεσις του 1916 πρέκυψε συνεπεία του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, μίαν νέαν διαίρεσιν μάλιστα πολύ τραγικωτέραν, διότι όπως την εσκιαγράφησα δεν θα είναι καν διχασμός, αλλά τριχοτομισμός. Toν κίνδυνον αυτόν τον θεωρώ κύριοι, δια το Έθνος και το μέλλον του ασυγκρίτως χειρότερον από τον πόλεμον, έστω και αυτόν τον πόλεμον, από τον οποίον είναι δυνατόν και δουλωμένη ακόμη να βγη προσωρινώς η Ελλάς. Λέγω προσωρινώς, διότι πιστεύω ακράδαντα ότι τελικώς η νίκη θα είναι με το μέρος μας. 
    Γιατί οι Γερμανοί δεν θα νικήσουν. Δεν μπορεί να νικήσουν.
    Υπάρχουν πολλά εμπόδια.
    Η Ελλάς είναι αποφασισμένη να μη προκαλέση, μεν, με κανένα τρόπο κανένα, αλλά και με κανένα τρόπο να μη υποκύψη. Προ παντός είναι αποφασισμένη να υπερασπίση τα εδάφη της, έστω και αν πρόκειται να πέση. Ήδη δε, η απόφασίς της αυτή και η πολιτική της αυτή, χάρις εις την οποίαν απρόκλητα προσεβλήθη, χάρισαν στον τόπο και στον λαό μας το πλέον ανεκτίμητον των αγαθών και το μεγαλύτερον στοιχείον της δυνάμεως του: Αυτή η πολιτική έδωσεν εις τον λαόν την απόλυτη ψυχική, και πανεθνική ένωσί του [9].
    Σήμερα όμως επί πλέον υπάρχουν και μερικοί άλλοι παράγοντες που προδικάζουν την τελική μας νίκη. Η Τουρκία δεν είναι όπως το 1916 σύμμαχος των Γερμανών. Είναι σύμμαχος των Άγγλων [10]. Η Βουλγαρία βέβαια ενεδρεύει και τώρα όπως και τότε, αλλ' εν πάση περιπτώσει αυτήν την εποχήν τουλάχιστον προς το παρόν δεν τολμά. Ο καιρός όμως δεν δουλεύει για τον Άξονα. Δουλεύει για τους αντιπάλους του. Τέλος δια την Γερμανίαν η νίκη θα ήτο εν πάση περιπτώσει δυνατή μόνο με κοσμοκρατορίαν.
    Αλλ' η κοσμοκρατορία δια την Γερμανίαν κατέστη οριστικά αδύνατος στην Δουνκέρκη [11]. Ο πόλεμος δια τον Άξονα έχει χαθή, από την στιγμήν που η Αγγλία διεκήρυξε: "Θα πολεμήσωμεν έστω και μόνον εις το νησί μας και πέραν των θαλασσών, θα πολεμήσωμεν μέχρι της νίκης" [12]. Αλλά επί πλέον και ημείς οι Έλληνες πρέπει να γνωρίζωμεν ότι δεν πολεμούμεν μόνον δια την νίκην, αλλά και δια την δόξαν [13].
    Δεν ξέρω αν κανείς αντιβενιζελικός από σας είναι πάντοτε αδιάλλακτος.
    "Είμαι εγώ, κύριε Πρόεδρε", απήντησεν ο παριστάμενος παλαίμαχος και αδιάλλακτος αρθρογράφος του αντιβενιζελικού τύπου κ. Κρανιωτάκης [14].
    Λοιπόν ακούστε δια να συνεννοηθούμε. Εγώ, κύριοι, όπως επαρκώς σας εξήγησα, ετήρησα μέχρι σήμερον την πολιτικήν του αειμνήστου Βασιλέως Κωνσταντίνου, δηλαδή την πολιτικήν της αυστηράς ουδετερότητος. Έκαμα το παν δια να κρατήσω την Ελλάδα μακράν της συγκρούσεως των μεγάλων κολοσσών. Ήδη μετά την άδικον επίθεσιν της Ιταλίας, η πολιτική την οποίαν ακολουθώ είναι η πολιτική του αειμνήστου Βενιζέλου. Διότι είναι η πολιτική του συνταυτισμού της Ελλάδος με την τύχην της δυνάμεως, δια την οποίαν η θάλασσα είναι ανέκαθεν όπως και δια την Ελλάδα, όχι το εμπόδιον που χωρίζει αλλά η υγρά λεωφόρος που συνδέει. Βέβαια εις την ιστορίαν μας την νεωτέραν δεν είχομεν μόνον ευγνωμοσύνης λόγους και αφορμάς δια την Αγγλίαν, της οποίας άλλως τε η μεταπολεμική, πολιτική των τελευταίων ιδίως ετών, είναι πολιτική μεγίστων και ιστορικών αγγλικών ευθυνών [15]. Αλλά τας ευθύνας της αυτάς η Αγγλία τας αποδίδει σήμερον με την υπερήφανον αποφαστικότητα λαού μεγάλου, σώζοντος την ελευθερίαν του κόσμου και του πολιτισμού. Δια την Ελλάδα η Αγγλία είναι η φυσική φίλη και επανειλημμένως εδείχθη προστάτρια, ενίοτε δε η μόνη προστάτρια. Η νίκη θα είναι και δεν μπορεί παρά να είναι δική της. Θα είναι νίκη του Αγγλοσαξωνικού κόσμου, απέναντι του οποίου η Γερμανία, η οποία αφού έως τώρα δεν ηδυνήθη να επιτύχη οριστικόν αποτέλεσμα, είναι καταδικασμένη να συντριβή. Διότι από τώρα και πέρα ο ορίζων δεν πρέπει να θεωρήται δια τον Άξονα ανέφελος ούτε προς Ανατολάς και η Ανατολή είναι πάντοτε μυστηριώδης [16]. Πάντοτε ήτο, αλλά σήμερον υπέρ ποτέ είναι γεμάτη απρόοπτα και μυστήριο. Τελικώς λοιπόν θα νικήσωμεν. Και θέλω φεύγοντες από την αίθουσαν αυτήν να πάρετε μαζί σας όλην την δική μου απόλυτη βεβαιότητα, ότι θα νικήσωμεν. Εν τούτοις πρέπει να σας επαναλάβω ό,τι επισημότερον διεκήρυξα από την πρώτην στιγμήν. Η Ελλάς δεν πολεμά δια την νίκην. Πολεμά δια την Δόξαν. Και δια την τιμήν της. Έχει υποχρέωσιν προς τον εαυτόν της να μείνη αξία της ιστορίας της. 
    Η Ιταλία είναι μεγάλη δύναμις, όταν δε προχθές έγινεν η πρώτη αεροπορική επιδρομή, ομολογώ ότι με έκπληξιν ήκουσα εις σχετικήν ερώτησίν μου την απάντησιν, ότι τα επιδραμόντα αεροπλάνα ήσαν μόνον ιταλικά [17]. Αυτό φθάνει να σας δώση να καταλάβετε με ποιες ιδέες μπήκα στον πόλεμο. Αλλά υπάρχουν στιγμές κατά τις οποίες ένας λαός οφείλει, αν θέλη να μείνη μεγάλος, να είναι ικανός να πολεμήση, έστω και χωρίς καμμίαν ελπίδα νίκης. Μόνον διότι πρέπει. Γνωρίζω ότι ο ελληνικός λαός θα ήτο αδύνατον να δεχθή άλλο τι αυτήν την στιγμήν. Διότι είναι ελεύθερος και απερίσπαστος εις την φυσικήν ευθυκρισίαν και υπερηφάνειαν, εφ' όσον δεν εδόθη ευκαιρία να θολωθή η κρίσις του δι' αγοραίων θορύβων και παραπλανητικών εκστρατειών. Εκάμαμεν ότι ήτο δυνατόν δια να μη έχωμεν το παραμικρόν άδικον. Και θα εξακολουθήσωμεν την ιδίαν τακτικήν μέχρι τέλους. Σας έχω στο τραπέζι μερικά έγγραφα. Είναι όλαι αι αποδείξεις της ιταλικής ενέδρας εκ προμελέτης. Όταν τελειώσω μπορείτε να τα δείτε. Περιττόν να πάρετε σημειώσεις. Συντομώτατα θα δημοσιευθούν εις την Λευκήν Βίβλον, η οποία διέταξα να εκδοθή το ταχύτερον. Δεν σας κρύβω κύριοι, ότι η κατάστασις είναι εξαιρετικά δύσκολη. Μας περιμένουν μάλιστα δοκιμασίαι μεγάλαι. Δια να μη δώσω ευκαιρίαν προς την επιζητουμένην δια παντός τρόπου αφορμήν κατασυκοφαντήσεώς μας, ευρέθην υποχρεωμένος να πάρω μίαν απόφασιν εξόχως σοβαράν. Να μην κάμω την επιστράτευσιν, όταν από καιρού την εζήτησε και εξηκολούθησεν επανειλημμένως να μού την ζητά το Επιτελείον... [18]
    Ο ιταλικός όγκος λοιπόν ευρήκεν απέναντι του δυνάμεις πάρα πολύ ασθενείς, τουλάχιστον δια την κρούσιν των πρώτων ημερών. Ο ρόλος σας είναι σήμερον μεγάλος και επισημότατος.
    Μη χάνετε το θάρρος σας, οτιδήποτε και αν γίνη. Διότι άλλως αδύνατον να φανήτε άξιοι του λαού σας και του καθήκοντος σας, το οποίον είναι να συντηρήσητε την ιερή φλόγα του ελληνικού λαού, να βοηθήσητε τον μαχόμενον Στρατόν, να υπάρξητε συνεργάται της Κυβερνήσεως, ότι και αν αισθάνεσθε δι' αυτήν. Πρέπει να πιστεύσητε σεις δια να μπορέσετε να μεταδώσητε την πίστιν εις το κοινόν σας, μολονότι αυτήν την φοράν έχομεν όλοι μας να πάρωμεν από τον Ελληνικόν λαόν, και από το απερίγραπτον θάρρος του και όχι να του δώσωμεν.
    Θέλω ακόμη να σας ειπώ κάτι. Ξέρω με βεβαιότητα ότι από την φοβεράν αυτήν δοκιμασίαν η Ελλάς θα υποφέρη. Ξέρω όμως επίσης με βεβαιότητα ότι τελικώς θα εξέλθη όχι μόνον ένδοξος αλλά και μεγαλύτερη. Θα προσέξατε το τηλεγράφημα του κ. Τσώρτσιλ το οποίον εδημοσιεύθη σήμερον εις τας εφημερίδας, ανακοινωθέν από του Υπουργείου Εξωτερικών [19]. Λοιπόν επειθυμώ να σας τονίσω τούτο: εκείνοι οι οποίοι εις το τηλεγράφημα αυτό δεν βλέπουν γραπτήν την επιβεβαίωσιν αγράφου συμφωνίας δια τα Δωδεκάνησα, δεν ξέρουν να διαβάζουν μέσα από τις γραμμές. Και κάτι άλλο. Τα Δωδεκάνησα προδικάζουν...


Σημειώσεις

1. Τα άρθρα του Συντάγματος του 1911 τα οποία ανεστάλησαν την 4ην Αυγούστου 1936 ήταν τα 5,6,10,11,12,14,20 και 95. Το 14 εξασφάλιζε την ελευθερία του Τύπου και απαγόρευε την λογοκρισία.

2. Εμμανουέλλε Γκράτσι. Ιταλός πρέσβης στην Αθήνα από 19 Απρ. 1939. Προσπάθησε να αποτρέψει τον Μουσσολίνι και τον Τσιάνο (υπουργό Εξωτερικών) από το να επιχειρήσουν ιταλικήν εισβολήν στην Ελλάδα. Οι προσπάθειές του σχολιάζονταν στην Ρώμη ειρωνικά. Ο ίδιος ο Μουσσολίνι τον είχε κατηγορήσει ότι ήταν "φιλέλληνας, αλλά ότι δεν έπρεπε να εκπλήσσεται κανείς, δεδομένου ότι είχε κλασσική μόρφωση". (Εμ. Γκράτσι, "Η Αρχή του Τέλους", ΕΣΤΙΑ 1980, σελ. 212.)

Για την Ελλάδα, ο Γκράτσι, στο ίδιο βιβλίο, σελ. 212, γράφει: "...τρέφω για την ευγενή εκείνη χώρα μια πολύ έντονη συμπάθεια...".

3. Ιδίως οι πληροφορίες που έστελνε ο πρέσβης μας στην Ρώμη Ιωάννης Πολίτης ήταν πολύτιμες. Είναι χαρακτηριστικό ότι, με τηλεγράφημά του στις 23 Οκτωβρίου, προέβλεπε εκδήλωση της ιταλικής επιθέσεως το τεραήμερο 25 έως 28 Οκτωβρίου.

4. Με ανακοινωθέν του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού της 30ής Οκτωβρίου 1940, το Υπουργείο Ναυτικών ανεκοίνωσε, επισήμως πλέον, ότι τον τορπιλισμόν του ευδρόμου μας ΕΛΛΗ "...εξετέλεσεν ιταλικόν υποβρύχιον... το γεγονός τούτο δεν ανεκοινώθη μέχρι τούδε επισήμως διά λόγους πολιτικής σκοπιμότητος, οίτινες βεβαίως εξέλιπον ήδη".

5. Απαντήσεις στις ιταλικές αιτιάσεις έδινε το "Αθηναϊκόν Πρακτορείον". Είχε ιδρυθεί το 1905 με πρωτοβουλία του Υπουργείου Εξωτερικών και λειτουργούσε κάτω από κρατική εποπτεία.

6. "Νέα Τάξις". Όρος της ναζιστικής προπαγάνδας. Η "Νέα Τάξις" θα επικρατούσε στην Ευρώπη μετά την επικράτηση του "χιλιόχρονου" Τρίτου Ράιχ!

7. Δεδεαγάτς. Ονομασία της Αλεξανδρουπόλεως επί Τουρκοκρατίας.

8. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος σχηματίζει "προσωρινή" κυβέρνηση, στις 13 Σεπτεμβρίου 1916 (π.ημ.), αρχικώς στα Χανιά της Κρήτης και από 26 Σεπτεμβρίου στην Θεσσαλονίκη. Επί εννιά μήνες η χώρα έχει δύο κυβερνήσεις. Στις 22 Μαΐου 1917 απομακρύνεται από το θρόνο ο βασιλιάς Κωνσταντίνος. Στις 11 Ιουνίου 1917 παραιτείται ο Αλέξανδρος Ζαΐμης, πρωθυπουργός της κυβερνήσεως των Αθηνών, και στις 17 Ιουνίου επιστρέφει στην Αθήνα ο Βενιζέλος.

9. Είναι γεγονός ότι την 28η Οκτωβρίου 1940, ο λαός μας βρέθηκε, όσο ποτέ άλλοτε, ενωμένος. Τα πολλά "εγώ" έγιναν "εμείς".

10. Η Τουρκία θα παραβιάσει κατάφωρα την αγγλο-γαλλο-τουρκικήν συμμαχίαν της 19ης Οκτωβρίου 1939 και δεν θα βγει στον πόλεμον παρά μόνον στις 12 Φεβρουαρίου 1945, όταν η Γερμανία καταρρέει. Μέχρι τότε θα παίζει ένα ευφυιέστατο, αλλά ανέντιμο παιχνίδι. Θα ερωτοτροπεί και με τα δύο εμπόλεμα στρατόπεδα, εκθέτοντας σε πλειοδοτικό διαγωνισμό την εύνοιά της και θα προσπαθεί να αποκομίζει ανταλλάγματα, εις βάρος κυρίως της χώρας μας.

11. Πράγματι η Γερμανία έχασε την ευκαιρία να αιχμαλωτίσει στην Δουνκέρκη το Βρετανικό Εκστρατευτικό Σώμα και τις γαλλικές μεραρχίες του Βορείου Τομέως (28 Μαΐου έως 4 Ιουνίου 1940). Το "θαύμα" της εκκενώσεως της Δουνκέρκης στέρησε την Γερμανία από την δυνατότητα να κάμψει την αντίσταση της Βρετανίας και να κερδίσει τον πόλεμον το καλοκαίρι του 1940.

12. Από την μνημειώδη ομιλία του Τσώρτσιλ στο Βρετανικό κοινοβούλιο στις 4 Ιουνίου 1940.

13. Η φράση αυτή, καθώς και μια ιδιόχειρη σημείωση προς τον εκδότη της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ Γεώργιον Βλάχον, "υπέρ την Νίκην η Δόξα", θα δώσουν αφορμή σε ορισμένους να υποστηρίξουν ότι ο Μεταξάς δεν πίστευε ότι ήταν δυνατόν να νικήσουμε τους Ιταλούς. Παραπέμπουν και στο "Ημερολόγιό" του, όπου την δεύτερη μέρα του πολέμου σημειώνει: "Με ανησυχεί η υπεραισιόδοξος κοινή γνώμη". Βεβαίως, ένας υπεύθυνος ηγέτης πρέπει να αντιμετωπίζει όλα τα ενδεχόμενα. Δεν ήταν δυνατόν ο Μεταξάς, με το επιτελικό του δαιμόνιο, να συμμερισθεί την ανεύθυνη αισιοδοξία, με την οποίαν οι πιτσιρικάδες της Αθήνας έγραφαν με κιμωλία στα τραμ και τα λεωφορεία "ΑΘΗΝΑ-ΤΙΡΑΝΑ-ΡΩΜΗ", περιφρονώντας Γεωγραφία και Στρατηγική.

14. Πρόκειται, κατά πάσαν πιθανότητα, για τον Νικόλαον Κρανιωτάκην, αρχισυντάκτη της ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ και της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ.

15. Εννοεί την ηττοπαθή πολιτικήν, ιδίως του Νέβιλ Τσάμπερλαιν, που επέτρεψε στον Χίτλερ να κερδίσει χρόνο για συμπλήρωση των εξοπλισμών της Γερμανίας και να αποτολμήσει την ανακατάληψη της Ρηνανίας, την ενσωμάτωση της Αυστρίας, την διάλυση της Τσεχοσλοβακίας κ.λπ.

16. Ίσως να προβλέπει ο Μεταξάς ότι παρ' όλον ότι υπάρχει το Σύμφωνον Ρίμπεντροπ-Μολότωφ της 23ης Αυγούστου 1939, δεν αποκλείεται, μελλοντικώς, αναμέτρηση της Γερμανίας με την Σοβιετική Ένωση.

17. Υπαινιγμός για το ότι κάποτε ο Χίτλερ θα σπεύσει να βοηθήσει τον Ιταλό δικτάτορα.
18. Η επιμονή του Μεταξά να μην κηρύξει επιστράτευση οφείλεται σε αρκετούς λόγους. Παρατεταμένη επιστράτευση σημαίνει τεράστιες δαπάνες, μείωση του παραγωγικού δυναμικού της χώρας, κόπωση και πτώση του ηθικού των επιστρατευμένων. Ειδικώς όμως για την περίοδο που προηγήθηκε της ιταλικής επιθέσεως, υπήρχε και ο κίνδυνος να θεωρηθεί ως πρόκληση από την κυβέρνηση της Ρώμης, η έστω και μερική επιστράτευση της Ελλάδος. Ο Άγγελος Σ. Βλάχος στο βιβλίο του "Μια φορά κι έναν καιρό ένας διπλωμάτης", τόμος Α', σελ. 57, περιγράφει μια πολιτικοστρατιωτική σύσκεψη, περί τα τέλη Σεπτεμβρίου 1940, στην οποίαν έλαβε μέρος και ο ίδιος. Στην έντονη σύσταση του Στρατηγού Ι. Πιτσίκα, που ήταν Διοικητής του Τμήματος Στρατιάς Δυτικής Μακεδονίας, για άμεση επιστράτευση, ο Μεταξάς αποκρίθηκε: "Άκουσε Πιτσίκα! Δεν κινδυνεύεις εσύ να σε βγάλει προδότη η Ιστορία! Κινδυνεύω εγώ! Αν διατάξω επιστράτευση, για έναν στρατιώτη που θα στέλνω στα σύνορα ο Μουσσολίνι θα στέλνει δύο και τότε η ελάχιστη ελπίδα που έχουμε να μην επιτύχει το σχέδιό τους θα εξατμισθεί!".
19. Πρόκειται, προφανώς, για το γνωστό τηλεγράφημα του Τσώρτσιλ, το οποίον κατέληγε με την φράση: "Μαζί θα μοιρασθώμεν την Νίκην".

πηγή: http://www.cslab.ntua.gr/~phib/hellas/metaxas.htm


*** * ***
ΕΝΑ ΑΓΝΩΣΤΟ, ΣΤΟΥΣ ΠΟΛΛΟΥΣ, ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ !

Ένα άγνωστο, στους πολλούς, ιστορικό ντοκουμέντο. Πότε και γιατί πάρθηκε η απόφαση να ταχθεί η Ελλάδα στις δυνάμεις που ήταν αντίθετες με τον Ιταλογερμανικό άξονα, στον πόλεμο του ’40.

Δύο ημέρες μετά το ΟΧΙ, που είπε στους Ιταλούς ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδος Ιωάννης Μεταξάς κάλεσε τους ιδιοκτήτες και τους αρχισυντάκτες του Αθηναϊκού Τύπου (στις 30 Οκτωβρίου 1940), στο Γενικό Στρατηγείο που ήταν στο Ξενοδοχείο ΜΕΓ. ΒΡΕΤΤΑΝΙΑ και τους μίλησε ξεκάθαρα.
Η ομιλία – ντοκουμέντο διασώθηκε και περιλαμβάνεται στο βιβλίο με τίτλο «Ο Ελληνοϊταλικός Πόλεμος 1940-1941», έκδοση της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού.
Αν έχετε -και πρέπει να έχετε- την διάθεση να διαθέσετε 10 λεπτά από το χρόνο σας θα μάθετε πως η απόφαση για το ΟΧΙ ήταν παρμένη από μηνών (και γι’ αυτό η Ελλάδα βρέθηκε έτοιμη για πόλεμο). Θα μάθετε ακόμη πως ο Μεταξάς είχε δει την τελική ήττα των Γερμανοϊταλικού άξονα και γι’ αυτό έθεσε την Ελλάδα στο στρατόπεδο των τελικών νικητών (εξασφαλίζοντας ως αντάλλαγμα την απελευθέρωση και ένωση της Δωδεκανήσου –και όχι μόνον). Ότι προσπάθησε να αποτρέψει την εμπλοκή της Ελλάδας στον πόλεμο αυτό και πως απέτρεψε την τριχοτόμηση του Ελλαδικού κράτους, αρνούμενος την εθελοδουλεία που του πρότειναν.
Θα δείτε ακόμη τη διαφορά του Ηγέτη από τους πρωθυπουργούς του σήμερα και την πίστη που τον κατείχε για τη θέληση του Λαού των Ελλήνων να είναι ιστορικά υπερήφανος και δοξασμένος. 
Αν πάλι δεν έχετε διάθεση να κερδίσετε ιστορική γνώση και λαμπερή αλήθεια, διαθέτοντας χρόνο 10 μόνον λεπτών, τότε διαβάστε μέσα σε ένα λεπτό όσες  -λίγες- φράσεις έχουν τονιστεί με μαύρα γράμματα. Θα πάρετε έτσι μια εικόνα της πραγματικότητας.

Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΞΑ
Κύριοι
Έχω λογοκρισίαν καί ημπορώ νά σας υποχρεώσω νά γράφετε μόνον ότι θέλω. Αυτήν τήν ώραν όμως δέν θέλω μόνον τήν πέννα σας. Θέλω καί την ψυχήν σας. Γι' αυτό σας έκάλεσα σήμερα γιά νά σας μιλήσω μέ χαρτιά ανοιχτά. Θά σας ειπώ τά πάντα. Θά σας ειπώ ακόμη καί τά μεγάλα μου πολιτικά μυστικά. Θέλω νά ξέρετε καί σεις όλα τά σχετικά μέ τήν έθνικήν μας περιπέτειαν ώστε νά γράφετε, όχι συμμορφούμενοι πρός τάς οδηγίας μου, αλλά εμπνεόμενοι είς τήν προσωπικήν σας πίστιν από τήν γνώσιν τών πραγμάτων
Σας απαγορεύω νά άνακοινώσετε σχετικά τό παραμικρόν σ' οποιονδήποτε απολύτως καί γιά οιονδήποτε λόγον. Κάθε παράβασις αυτής της εντολής μου θά έχη διά τόν ύπεύθυνον -καί νά είσθε βέβαιοι ότι θά εύρεθή ό υπεύθυνος - τάς συνεπείας τάς οποίας πρέπει νά έχη σέ πόλεμο ζωής ή θανάτου τοϋ "Εθνους, ή προδοσία ενός μεγάλου μυστικού, έστω καί αυτό αν έγινε από αφέλεια, χωρίς τήν παραμικρή κακή πρόθεσι. Φυσικά έχω τόν λόγον σας…
Μή νομίσετε ότι ή άπόφασις τοϋ ΟΧΙ πάρθηκε έτσι, σέ μιά στιγμή. Μή φαντασθήτε ότι έμπήκαμε στόν πόλεμο αιφνιδιαστικά. "Η ότι δέν έγινε παν ό,τι έπετρέπετο και μποροΰσε νά γίνη διά νά τόν άποφύγωμε.
Άπό τήν έποχήν της καταλήψεως τής Αλβανίας τό Πάσχα πέρυσι τό πράγμα άρχισε νά φαίνεται. Άπό τόν περασμένο Μάιο είπα καθαρά στόν κ. Γκράτσι ότι αν προσεβαλλόμεθα εις τά εθνικά κυριαρχικά μας δικαιώματα, θά άνθιστάμεθα άντίπάσης θυσίας καί δι' όλων τών μέσων. Συγχρόνως όμως μου ήρχοντο άπό τήν Ρώμην, άπό τήν Βουδαπέστην, από τά Τίρανα, άπό παντοΰ πληροφορίαι αντίθετοι.
Εις τάς 15 Αυγούστου έγινεν ό τορπιλλισμός τής «ΕΛΛΗΣ». Γνωρίζετε ότι άπό τήν πρώτην στιγμήν διεπιστώθη ότι τό έγκλημα ήτο Ίταλικόν. Έν τούτοις δεν έπετρέψαμεν νά γνωσθή ότι εϊχομεν καί τάς ύλικάς πλέον αποδείξεις περί τής εθνικότητος τοϋ έγκληματίου. Συγχρόνως όμως διέταξα τά άντιτορπιλλικά τά όποια συνώδευον τά πλοία πού μετέφερον τούς προσκηνητάς άπό τήν Τήνον μετά τό έγκλημα, αν προσβληθούν άπό αεροπλάνα ή οπωσδήποτε άλλως τε νά κάμουν αμέσως χρήσιν τών όπλων των.


Θά σας αποκαλύψω τώρα, ότι τότε διέταξα νά βολιδοσκοπηθή καταλλήλως τό Βερολϊνον. Μοΰ διεμηνύθη έκ μέρους τοϋ Χίτλερ, ή σύστασις νά αποφύγω οιονδήποτε μέ-τρον δυνάμενον νά θεωρηθή άπό τήν Ίταλίαν πρόκλησις. Έκαμα τό πάν διά νά μή μπορούν oi Ιταλοί νά εμφανισθούν ώς δυνάμενοι νά έχουν όχι άφορμάς εύλογους, αλλ' ούτε ευλογοφανές παράπονον έκ μέρους μας, άν καί άπό τήν πρώτην στιγμήν αντελήφθην τί πράγματι έσήμαινεν ή όλως αόριστος σύστασις τοϋ Βερολίνου. Σεις καλύτερον παντός άλλου γνωρίζετε ότι έκαμα τό παν διά νά μή δώσωμεν άφορμήν εμφανίσεως τής Ιταλίας ώς δυναμένης νά έχη ευλογοφανείς καν άφορμάς αιτιάσεων. Λόγω τοϋ επαγγέλματος σας έχετε παρακολουθήσει είς όλες τίς λεπτομέρειες τήν ίστορίαν τών ατέλειωτων Ιταλικών προκλήσεων δημοσιογραφικών καί άλλων, αλλά καί τήν χριστιανικήν υπομονήν την οποίαν έτηρήσαμεν, προσποιούμενοι ότι δέν τίς καταλαβαίνουμε, περιοριζόμενοι μόνον σέ δημοσιογραφικάς άνασκευάς τών Ιταλικών εναντίον μας κατηγοριών.
Όμολογώ ότι εμπρός είς τήν φοβεράν εύθύνην τής αναμίξεως τής Ελλάδος είς τέτοιον μάλιστα πόλεμον, έκρινα πώς καθήκον μου ήτο νά δώ έάν θά ήτο δυνατόν νά προφυλάξω τόν τόπον άπό αυτόν έστω καί διά παντός τρόπου, ό όποιος όμως θά συμβιβάζετο μέ τά γενικότερα συμφέροντα τοϋ Έθνους. Εις σχετικάς βολιδοσκοπήσεις πρός τήν κατεύθυνσιν τοϋ Αξονος μου εδόθη νά εννοήσω σαφώς ότι μόνη λύσις θά μπορούσε νά είναι μιά έκουσία προσχώρησις τής Ελλάδος είς τήν «Νέαν Τάξιν». Προσχώρησις πού θά έγένετο λίαν ευχαρίστως δεκτή άπό τόν Χίτλερ ώς «έραστήν τοϋ ελληνικού πνεύματος». Συγχρόνως όμως μου εδόθη νά εννοήσω ότι ή ένταξις εις τήν Νέαν Τάξιν προϋποθέτει προκαταρκτικώς άρσιν όλων τών παλαιών διαφορών μέ τούς γείτονας μας, καί ναι μεν αύτο θά συνεπήγετο φυσικά θυσίας τινάς διά τήν Ελλάδα, αλλά αι θυσίαι θά έπρεπε νά θεωρηθούν απολύτως «ασήμαντοι» εμπρός είς τά «οικονομικά και άλλα πλεονεκτήματα» τα όποια θά είχεν διά τήν Ελλάδα ή Νέα Τάξις είς τήν Ευρώπην και είς τήν Βαλκανικήν. Φυσικά και.με πάσαν περίσκεψιν καί ανεπισήμως επεδίωξα δι' όλων τών μέσων να κατατοπισθώ συγκεκριμένως ποΐαι θά ήσαν αι θυσίαι αύταί, μέ τάς οποίας ή Ελλάς θα έπρεπε να πληρώση τήν άτίμωσίν της έξ ιδίας θελήσεως προσφοράς της, νά ύπαχθή υπό την Νέα Τάξιν. 
Με καταφανή προσπάθεια αποφυγής σαφούς καθορισμού μου εδόθη νά καταλάβω ότι ή πρός τούς Έλληνας στοργή τοΰ Χίτλερ ήτο ή έγγύησις ότι αί θυσίαι αύταί θά περιορίζοντο είς τό ελάχιστον δυνατόν. Όταν επέμεινα νά κατατοπισθώ, πόσον έπί τέλους θά μπορούσε νά είναι αυτό τό «ελάχιστον» τελικώς, μας εδόθη νά κατάλάβωμεν ότι τοΰτο συνίστατο είς μερικάς ικανοποιήσεις πρός τήν Ίταλίαν δυτικώς μέχρι Πρεβέζης, ίσως καί πρός τήν Βουλγαρίαν ανατολικώς μέχρι Δεδεαγάτς.
Δηλαδή θά έπρεπε διά νά άποφύγωμεν τόν πόλεμον, νά γίνωμεν έθελονταί δούλοι καί νά πληρώσωμεν αυτήν τήν τιμήν...(!)) μέ τό άπλωμα του δεξιού χεριού τής Ελλάδος πρός άκρωτηριασμόν άπό τήν Ίταλίαν καί του αριστερού πρός άκρωτηριασμόν άπό τήν Βουλγαρίαν. Φυσικά δέν ήτο δύσκολον νά πρόβλεψη κανείς ότι είς μίαν τοιαύτην περίπτωσιν oi "Αγγλοι θά έκοβαν καί αυτοί τά πόδια τής Ελλάδος. Καί μέ τό δίκαιον των. Κυρίαρχοι πάντοτε τής θαλάσσης δέν θά παρέλειπαν, υπερασπίζοντες πλέον τόν εαυτό των, έπειτα άπό μίαν τοιαύτην αύτοδούλωσιν τής Ελλάδος είς τούς εχθρούς των να καταλάβουν τήν Κρήτην καί τάς αλλάς νήσους μας τουλάχιστον. Τό συμπέρασμα αυτό δέν προέκυπτεν μόνον άπό τήν πλέον άπλήν λογικήν, αλλά καί άπό ασφαλείς καί βεβαίας πληροφορίας έξ Αιγύπτου, καθ' ας είχεν ήδη προμελετηθή καί άντιμετωπισθή ή  ενέργεια πού θά έπρεπε να γίνη ώς φυσικόν έπακόλουθον πάσης τυχόν εκούσιας ή ακουσίας συνεργασίας τής Ελλάδος μέ τόν "Αξονα, είς τάς έλληνικάς νήσους καί προς παρεμπόδισιν έν περιπτώσει τής δυνατότητος διά τόν άξονα νά τάς χρησιμοποίηση.
Δέν δύναμαι άφ' έτερου νά μή παραδεχθώ ότι είς μίαν τοιαύτην περίπτωσιν τό δίκαιον δέν θά εύρίσκετο μέ τό μέρος τής Κυβερνήσεως τών Αθηνών καί νά μήν αναγνωρίσω, ότι όταν ένας λαός, όπως ό αγγλικός, αμύνεται διά τήν ζωήν του, θά ήτο πλήρως δικαιολογημένος νά κάνη τά ανωτέρω. Αλλά τότε ό ελληνικός λαός δικαίως θά έτασσετο εναντίον τής κυβερνήσεως ή όποια διά νά τόν προφύλαξη άπό τόν πόλεμον θά τόν καταδίκαζε είς έθελουσίαν ύποδούλωσιν μετ' εθνικού ακρωτηριασμού.
Αυτή ή δήθεν προφύλαξις θά ήτο διά τήν τύχην τής είς τό μέλλον ελληνικής φυλής, πλέον όλεθρία καί άπό τάς χειρότερος έστω συνεπείας οποιουδήποτε πολέμου. Τό δίκαιον λοιπόν, δέν θά ήτο μέ τό μέρος τής Κυβερνήσεως τών Αθηνών, έάν ή τελευταία ένήργει κατά τάς υποδείξεις τοΰ Βερολίνου πού ανέφερα. Τό δίκαιον θά ήτο μέ τό μέρος τοΰ ελληνικού λαοΰ, ό όποιος θά κατεδίκαζεν αυτήν, καί τών "Αγγλων oi όποιοι υπερασπίζοντες τήν ΰπαρξίν των, επίσης δικαίως θά έλάμβανον τά μέτρα πού έφέροντο έχοντες μελετήσει, είσακούοντες άλλωστε τάς δικαίας αιτιάσεις τών Ελλήνων, οίαι θά προέκυπτον έν καιρώ αν έδίδετο ή εύλογος αυτή αφορμή.
Θά έδημιουργοΰντο έτσι όχι δύο, όπως τό 1916, αλλά τρεις αυτήν τήν φοράν Έλλάδες. Πρώτη θά ήτο ή επίσημος τών Αθηνών ή όποια εϊχε φθάσει είς τήν πόρωσιν καί τό κατάντημα διά νά άποφύγη τόν πόλεμον, νά δεχθή νά γίνη έθελοντής δούλος, πληρώνουσα μάλιστα τήν τιμήν αυτήν μέ τήν συγκατάθεσίν της νά αύτοακρωτηριασθή τραγικώτατα, παραδίδουσα είς τήν δουλείαν, πληθυσμούς αμιγώς ελληνικούς καί μάλιστα δύναμαι νά εϊπω τούς ελληνικότερους τών ελληνικών τοιούτους.
Δευτέρα θά ήτο ή πραγματική Ελλάς. Δηλαδή ή παμψηφία τής κοινής γνώμης τοΰ Έθνους, τό όποιον ποτέ δέν θά άπεδέχετο τήν έκουσίαν του ύποδούλωσιν πληρωνομένην μάλιστα μέέθνικόν άκρωτηριασμόν άφόρητον καί Ισοδυναμούσαν μέ όριστικήν άτίμωσιν καί μελλοντικήν βεβαίαν έκμηδένισιν του Ελληνισμού ώς εννοίας καί όντότητος, έκμηδένισιν πρώτον ήθικήν και δεύτερον έν συνεχεία τής ηθικής καί ύλικήν.
Τό Έθνος ουδέποτε θά συνεχώρει είς τόν Βασιλέα καί τήν Έθνικήν Κυβέρνησιν τής 4ης Αυγούστου, τοιαύτην πολιτικήν. Τρίτη τέλος θά προέκυπτε μία ακόμη Ελλάς, ή Ελλάς τήν οποίαν δέν θά παρέλειπον νά δημιουργήσουν, φυσικά μέ τήν έπίκλησιν του δημοκρατισμοΰ, oi δημοκρατικοί Έλληνες όπό τήν κάλυψιν τοΰ βρεταννικοΰ Στόλου είς τάς νήσους μας, Κρήτην καί είς τάς άλλος Ή τρίτη αυτή Ελλάς, ή «Δημοκρατική» θά είχε μέ τό μέρος της όχι μόνον τήν πρόθυμον υποστήριξιν τής Αγγλίας είς τήν οποίαν θά έδιδε τό δικαίωμα νά καλύψη τάς νήσους μας, καλυπτόμενη καί ή Ιδία είς τήν Βόρειον Άφρικήν, αλλά θά είχε μέ τό μέρος της καί τό Έθνικόν δίκαιον. Ή ηθική της δύναμις λοιπόν θά άπερρόφα μοιραίαως τήν έπίσημον Ελλάδα, διότι θά διέθετεν ή τρίτη αυτή Ελλάς, τήν άνεπιφύλακτον έγκρισιν καί ένίσχυσιν τής ανεπισήμου τής «Δευτέρας» Ελλάδος, τής Εθνικής Δημοσίας γνώμης έν τή παμψηφία της.

Έζησα κύριοι τήν περίοδον τοΰ Έθνικοΰ Διχασμοΰ, ποΰ έδημιουργήθη τό 1916 όταν άπό τήν κατάστασιν έκείνην προέκυψαν δύο Έλλάδες, ή τών Αθηνών καί τής Θεσσαλονίκης. Τόν κίνδυνον άπό μίαν νέαν διαίρεσιν τής Ελλάδος προκύπτουσαν συνεπεία τοΰ Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, όπως ή διαίρεσις τοΰ 1916 προέκυψε, συνεπεία τοΰ Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, μίαν νέαν διαίρεσιν μάλιστα πολύ τραγικωτέραν, διότι όπως τήν έσκιαγράφησα δέ θά είναι καν διχασμός, αλλά τριχοτομισμός.
Τόν κίνδυνον αυτόν τόν θεωρώ κύριοι, διά τό Έθνος καί τό μέλλον του άσυγκρίτως χειρότερον άπό τόν πόλεμον, έστω καί αυτόν τόν πόλεμον, άπό τόν όποιον είναι δυνατόν καί δουλωμένη ακόμη νά βγή προσωρινώς ή Ελλάς. Λέγω προσωρινώς, διότι πιστεύω ακράδαντα ότι τελικώς ή νίκη θά είναι μέ τό μέρος μας. Γιατί oi Γερμανοί δέν θά νικήσουν. Δέν μπορεί νά νικήσουν.
Υπάρχουν πολλά εμπόδια.

Ή Ελλάς είναι αποφασισμένη νά μή προκαλέση μέν, μέ κανένα τρόπο κανένα, αλλά και μέ κανένα τρόπο νά μή ύποκύψη. Πρό παντός είναι αποφασισμένη νά ύπερασπίση τά εδάφη της, έστω καί αν πρόκειται νά πέση. Ήδη δέ, ή άπόφασίς της αυτή καί ή πολιτική της αυτή, χάρις είς τήν οποίαν απρόκλητα προσεβλήθη, χάρισαν στόν τόπο καί στόν λαό μας τό πλέον άνεκτίμητον τών αγαθών καί τό μεγαλύτερον στοιχεϊον τής δυνάμεως του: Αυτή ή πολιτική έδωσεν είς τόν λαόν τήν απόλυτη ψυχική καί πανεθνική ένωσί του.
Σήμερα όμως έπί πλέον υπάρχουν καί μερικοί άλλοι παράγοντες πού προδικάζουν τήν τελική μας νίκη. Ή Τουρκία δέν είναι όπως τό 1916 σύμμαχος τών Γερμανών. Είναι σύμμαχος τών "Αγγλων. Ή Βουλγαρία βέβαια ενεδρεύει καί τώρα όπως καί τότε, άλλ' έν πάση περιπτώσει αυτήν τήν έποχήν τουλάχιστον προς τό παρόν δέν τολμά. Ό καιρός όμως δέν δουλεύει γιά τόν άξονα. Δουλεύει γιά τούς αντιπάλους τους. Τέλος διά την Γερμανίαν ή νίκη θά ήτο έν πάση περιπτώσει δυνατή μόνον μέ κοσμοκρατορίαν.
'Αλλ' ή κοσμοκρατορία διά τήν Γερμανίαν κατέστη οριστικά αδύνατος στή Δουνκέρκη. Ό πόλεμος διά τόν άξονα έχει χαθή, άπό τήν στιγμήν πού ή Αγγλία διεκήρυξε: Θά πολεμήσωμεν έστω καί μόνον είς τό νησί μας καί πέραν τών θαλασσών, θά πολεμήσωμεν μέχρι τής νίκης. 'Αλλά επιπλέον καί ημείς oi Έλληνες πρέπει νά γνωρίζωμεν ότι δεν πολεμοΰμεν μόνον διά τήν νίκην, αλλά καί διά τήν δόξαν.

Δέν ξέρω αν κανείς άντιβενιζελικός άπό σας είναι πάντοτε καί αδιάλλακτος.
- Είμαι έγώ, κύριε Πρόεδρε, άπήντησεν ό παριστάμενος παλαίμαχος καί αδιάλλακτος αρθρογράφος τοΰ άντιβενιζελικοΰ τύπου κ. Κρανιωτάκης.
Λοιπόν άκοΰτε γιά νά συννενοηθοΰμε. Έγώ, κύριοι, όπως επαρκώς σας εξήγησα έτήρησα μέχρι σήμερον τήν πολιτικήν τοΰ αειμνήστου Βασιλέως Κωνσταντίνου, δηλαδή τήν πολιτικήν τής αύστηρας ουδετερότητος. Έκαμα τό παν διά νά κρατήσω τήν Ελλάδα μακράν τής συγκρούσεως τών μεγάλων κολοσσών.
Ήδη μετά τήν άδικον έπίθεσιν τής Ιταλίας, ή πολιτική τήν οποίαν ακολουθώ είναι ή πολιτική τοΰ αειμνήστου Βενιζέλου. Διότι είναι ή πολιτική τοΰ συνταυτισμοΰ τής Ελλάδος με τήν τύχην τής δυνάμεως, διά τήν οποίαν ή θάλασσα είναι ανέκαθεν όπως είναι καί διά τήν Ελλάδα, όχι τό έμπόδιον πού χωρίζει, αλλά ή ύγρά λεωφόρος πού συνδέει. Βέβαια είς τήν ίστορίαν μας τήν νεωτέραν δέν εϊχομεν μόνον ευγνωμοσύνης λόγους καί άφορμάς διά τήν 'Αγγλίαν, τής οποίας άλλως τε ή μεταπολεμική, πολιτική τών τελευ­ταίων ιδίως ετών, είναι πολιτική μεγίστων καί ιστορικών αγγλικών ευθυνών. Αλλά τάς εύθύνας της αύτάς ή Αγγλία τάς αποδίδει σήμερον μέ τήν ύπερήφανον αποφασιστικότητα λαοΰ μεγάλου, σώζοντος τήν έλευθερίαν τοΰ κόσμου καί τοΰ πολιτισμού. Διά τήν Ελλάδα ή Αγγλία είναι ή φυσική φίλη καί επανειλημμένως έδείχθη προστάτρια, ένιότε δέ ή μόνη προστάτρια. Ή νίκη θά είναι καί δέν ημπορεί παρά νά είναι δική μας. Θά είναι νίκη τοΰ 'Αγγλοσαξωνικοΰ κόσμου, απέναντι τοΰ οποίον ή Γερμανία ή οποία άφοΰ έως τώρα δέν ήδυνήθη νά έπιτύχη όριστικόν αποτέλεσμα, είναι καταδικασμένη νά συντριβή. Διότι άπό τώρα καί πέρα ό ορίζων δέν πρέπει νά θεωρήται διά τόν άξονα άνέφελος οΰτε πρός "Ανατολάς καί ή Ανατολή είναι πάντοτε μυστηριώδης. Πάντοτε ήτο, αλλά σήμερον είπέρποτε είναι γεμάτη απρόοπτα καί μυστήριο. 
Τελικώς λοιπόν θά νικήσωμεν. Καί θέλω φεύγοντες άπό τήν αϊθουσαν αυτήν νά πάρετε μαζί σας όλην τήν δική μου απόλυτη βεβαιότητα ότι θα νικήσωμεν. 'Εν τούτοις πρέπει vα σας επαναλάβω ότι έπισημότερον διεκήρυξα άπό τήν πρώτην στιγμήν. Ή Ελλάς δέν πολεμα διά τήν νίκην. Πολεμά διά τήν Δόξαν. Καί διά την τιμήν της. Έχει ύποχρέωσιν πρός τόν εαυτόν της νά μείνη αξία τής ίστορίας της.

Ή Ιταλία είναι μεγάλη δύναμις, όταν δέ προχθές έγινεν ή πρώτη αεροπορική επι­δρομή, ομολογώ ότι μέ έκπληξιν ήκουσα είς σχετικήν έρώτησίν μου τήν άπάντησιν, ότι τά έπιδραμόντα αεροπλάνα ήσαν μόνον ιταλικά. Αυτό φθάνει νά σας δώση νά καταλάβε­τε μέ ποιες ίδέες μπήκα στόν πόλεμο.
'Αλλά υπάρχουν στιγμές κατά τίς όποιες ένας λαός οφείλει, αν θέλη νά μείνη μεγάλος, νά είναι ικανός νά πολεμήση, έστω καί χωρίς καμμιάν ελπίδα νίκης. Μόνον διότι πρέπει. Γνωρίζω ότι ό ελληνικός λαός θά ήτο αδύνατον νά δεχθή άλλο τι αυτήν τήν στιγμήν. Διότι είναι ελεύθερος καί απεριόριστος είς τήν φυσικήν εύθυκρισίαν καί ύπερηφάνειαν, έφ' όσον δέν εδόθη ευκαιρία νά θολωθή ή κρίσις του δι' αγοραίων θορύβων καί παραπλανητικών εκστρατειών. Έκάμαμεν ότι ήτο δυνατόν διά νά μή έχωμεν τό παραμικρόν άδικον. Καί θά έξακολουθήσωμεν τήν ϊδιαν τακτικήν μέχρι τέλους. Σας έχω στό τραπέζι μερικά έγγραφα. Είναι όλαι αι αποδείξεις τής Ιταλικής ενέδρας έκ προμελέτης. "Οταν τελειώσω μπορείτε νά τά δήτε. Περιττόν νά πάρετε σημειώσεις. Συντομώτατα θά δημοσιευθούν είς τήν λευκήν βίβλον, ή οποία διέταξα νά έκδοθή τό ταχύτερον.
Δέν σας κρύβω κύριοι, ότι ή κατάστασις είναι εξαιρετικά δύσκολη. Μας περιμένουν μάλιστα δοκιμασίαι μεγάλοι. Διά νά μή δώσω εύκαιρίαν πρός τήν επιζητούμενην διά παντός τρόπου άφορμήν κατασυκοφαντήσεώς μας εύρέθην υποχρεωμένος νά πάρω μίαν άπόφασιν εξόχως σοβαράν.
Νά μή κάμω τήν έπιστράτευσιν όταν άπό καιροΰ τήν έζήτησε καί έξηκολούθησεν επανειλημμένως νά μοΰ τή ζητά τό Έπιτελείον... Ό ιταλικός όγκος λοιπόν εύρήκεν απέναντι του δυνάμεις παρά πολύ ασθενείς, τουλάχιστον διά τήν κροϋσιν τών πρώτων ήμερων. Ό ρόλος σας είναι σήμερον μεγάλος καί επισημότατος. Μή χάνετε τό θάρρος σας, οτιδήποτε καί άν γίνη, διότι άλλως αδύνατον νά φανήτε άξιοι τοΰ λαοΰ σας καί τοΰ καθήκοντος σας, τό όποιον είναι νά συντηρήσετε τήν Ιερή φλόγα τοΰ ελληνικού λαοΰ, νά βοηθήσετε τόν μαχόμενον Στρατόν, νά υπάρξητε συνεργάται τής Κυβερνήσεως, ότι καί αν αίσθάνεσθε δι' αυτήν. Πρέπει νά πιστεύσητε σεις γιά νά μπορέσετε νά μεταδώσητε τήν πίστιν σας είς τό κοινόν σας, μολονότι αυτήν τήν φοράν έχομεν όλοι μας νά πάρωμεν άπό τόν έλληνικόν λαόν, καί άπό τό άπερίγραπτον θάρρος του καί όχι νά τοΰ δώσωμεν.

Θέλω ακόμη νά σας είπώ κάτι. Ξέρω μέ βεβαιότητα, ότι άπό τήν φοβεράν αυτήν δοκιμασίαν ή Ελλάς θά ύποφέρη. Ξέρω όμως επίσης μέ βεβαιότητα, ότι τελικώς θά έξέλθη όχι μόνον ένδοξος, αλλά καί μεγαλύτερη. Θά προσέξατε τό τηλεγράφημα τοΰ κ. Τσώρτσιλ τό όποιον έδημοσιεύθη σήμερον στάς εφημερίδας, ανακοινωθέν άπό τό Ύπουργείον Εξωτερικών. Λοιπόν επιθυμώ νά σας τονίσω τοϋτο: Εκείνοι oi όποιοι είς τό τηλεγράφημα αυτό δέν βλέπουν γραπτήν τήν έπιβεβαίωσιν άγραφου συμφωνίας διά τά Δωδεκάνησα, δέν ξέρουν νά διαβάζουν μέσα άπό τίς γραμμές... Και κάτι άλλο ακόμη. Τά Δωδεκάνησα προδικάζουν.....


*********************************
ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ ΠΡΟΣΗΜΕΙΩΣΗ ΓΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΚΑΙ ΛΕΧΘΕΝΤΩΝ : 
Προϊστορία (ἕως 776 π.Χ.)
Ἱστορικὰ - Κλασσικὰ χρόνια (776 π.Χ-359 π.Χ.)
Μακεδονικὴ Ἡγεμονία (359 π.Χ-323π.Χ.)
Ἑλληνιστικὰ Χρόνια (323 π.Χ.-330 μ.Χ.)
Βυζαντινὴ Αὐτοκρατορία (330 μ.Χ.-1453 μ.Χ.)
Ἀναγέννησις - Ἀπελευθέρωσις (1453 μ.Χ. -1832 μ.Χ.)
Ὀργάνωσις Νέου Ἑλληνικοῦ Κράτους (1832 μ.Χ.-1897 μ.Χ.)
Νεώτερη Ἱστορία (1897 μ.Χ.-1941 μ.Χ.)
Νεώτατη Ἱστορία (1941 μ.Χ.- σήμερα)


  

PC3

c

@

Η ΣΤΗΡΙΞΗ ΣΑΣ? ΔΥΝΑΜΗ ΜΑΣ !